Scriabin, Stravinsky, Prokofiev: Silver Age

Daniil, Mariinsky Orchestra o.l.v. Gergiev, Trifonov, Valery

Componist Igor Stravinsky Sergei Prokofiev Alexander Scriabin (1872 - 1915)
Label Deutsche Grammophon
Aantal 2
Sku 002894835331
EAN 028948353316

€26,99

Incl. btw

  • In backorder
  • Voor de mooiste klassieke muziek...
  • ....ga je naar KLASSIEK.NL
  • Gratis verzending vanaf € 25,00
  • Passie voor klassieke muziek!

Beschrijving

Daniil Trifonov (29) is een van de belangrijkste pianisten van de jongere generatie. Op zijn achttiende ging hij in de Verenigde Staten studeren, waar hij nog steeds woont. Nu keert hij terug naar zijn Russische roots met de dubbel-cd Silver Age.

‘Zilveren tijdperk’: zo wordt de bloeiperiode in de Russische kunst van omstreeks 1890 tot 1917 genoemd. Het was een tijd vol nieuwe impulsen, niet alleen in literatuur en beeldende kunst, maar ook in muziek en dans. In die jaren veroverden de Russen Parijs, destijds het centrum van de avant-garde. Daar ging het gesprek van de dag over de Ballets Russes van Sergei Diaghilev en de nieuwe balletmuziek van Stravinsky: De vuurvogel, Petroesjka, Le sacre du printemps in een crescendo van artistieke opwinding.

Minder bekend is dat Diaghilev al eerder muziek uit zijn vaderland in de Franse hoofdstad had geïntroduceerd. Boris Godoenov van Moesorgski vierde in 1908 triomfen in de Opéra. De roem van de bas Fjodor Sjaljapin was in één daverende klap gevestigd. De pianiste Misia Sert was zó enthousiast dat zij alle nog niet verkochte plaatsen opkocht om die onder haar vrienden en kennissen te verdelen. Eerder had Diaghilev in het kader van zijn ‘saison russe’ al een concertserie georganiseerd. Rachmaninov speelde er de solopartij in zijn eigen Tweede pianoconcert. Er was ook werk van Skrjabin te horen: het Pianoconcert op. 20 en de Derde symfonie met de bijnaam ‘Le divin poème’.

Dit jaar zou Trifonov een cd vullen met diens muziek, maar door de coronacrisis is dat er niet van gekomen. De opnamen voor Silver Age hadden gelukkig al vorig jaar plaats. De pianist heeft iets met Skrjabin: ‘Hij is al van jongs af mijn lievelingscomponist. Dankzij hem ben ik serieus piano gaan studeren. De muziek stroomt zo natuurlijk. Alsof hij niet bezig is met componeren, alsof de muziek vanzelf uit hem vloeit. Het is als poëzie. Net als bij Mozart.’
Op de drempel van de twintigste eeuw had Skrjabin visioenen van lichtorgels en mystieke muzikale tempelcomplexen als kunstwerken van de toekomst. ‘Ja,’ zegt Trifonov, ‘hij was een dromer, maar het gaat om de schoonheid van de ideeën. Als je alleen streeft naar dingen die te realiseren zijn, kunnen ideeën erg vervelend zijn. Dromen worden nu eenmaal niet vaak werkelijkheid. Dat is Skrjabin: hij gaf zich helemaal over aan zijn visioenen. De haalbaarheid deed er niet zo toe.’ In het Pianoconcert op. 20 wordt Trifonov begeleid door het orkest van het Mariinksy Theater onder leiding van Valery Gergiev.

Op Silver Age staan uiteraard ook composities van de man die bij uitstek het muzikaal gezicht van het ‘zilveren tijdperk’ vormt. Stravinsky is vertegenwoordigd met drie delen uit Petroesjka, een suite uit De vuurvogel en de Serenade in A, die in 1925 is gecomponeerd en daarmee eigenlijk buiten het ‘zilveren tijdperk’ valt.
In 1917 kwam er met de Russische Revolutie een einde aan de bloeitijd. De kunstwerken uit het ‘zilveren tijdperk’ werden verguisd als producten van een decadente elite. Stravinsky week uit naar Zwitserland, Prokofjev emigreerde in 1918 naar de Verenigde Staten. Voordien had hij al de Sarcasmen en het Tweede pianoconcert gecomponeerd. Ze hebben een prominente plaats op Silver Age.

Prokofjev en Diaghilev ontmoetten elkaar in 1914 in Londen. Bij die gelegenheid speelde de 23-jarige componist delen uit zijn Tweede pianoconcert en de oude impresario was meteen overtuigd van het enorme talent. Prokofjev had reeds naam gemaakt als een formidabel pianist met stalen bicepsen en als het enfant terrible van de Petersburgse muziekwereld. In die jaren ontstonden de vijf Sarcasmen. Zoals de titel al suggereert, zijn het sarcastische uitingen van een speelse en rebelse geest. Trifonov: ‘Prokofjev hield er in zijn jonge jaren van het publiek te provoceren en te choqueren. Het einde van het Tweede pianoconcert bijvoorbeeld, daar is het alsof hij kranten verscheurt en de stukken in de lucht gooit, alsof hij zich al rebellerend bevrijdt van het verleden.’

In 1936 vestigde Prokofjev zich weer in zijn geboorteland, naar eigen zeggen gedreven door heimwee: ‘Ik moet weer een echte winter meemaken en de Russische taal in mijn oren horen’, zei hij tegen vrienden in Frankrijk. In de Sovjet-Unie werkte hij samen met de filmregisseur Sergei Eisenstein en ontstond gedurende de oorlogsjaren de Achtste pianosonate. Trifonov herkent daarin de filmische verbeelding van de componist. Hij zegt: ‘Prokofjev is een geweldige verteller. Het eerste deel van de sonate is episch als een film van Eisenstein. Het roept beelden op van de luchtaanvallen, de ravage die de oorlog aanricht.’ Maar dan beleven we tragische tijden en is het ‘zilveren tijdperk’ allang vervlogen.

Reviews

Er zijn nog geen reviews geschreven over dit product.

Je beoordeling toevoegen

Fragmenten beluisteren