SCHUBERTIADE

Beschrijving

In de gezelschapsmuziek of Gesellschaftsmusik, waartoe een groot deel van het liedoeuvre van Franz Schubert behoort, raakten polyfone vocale composities rond 1800 zeer in trek in het kader van de burgerlijke muziekcultuur en de gemeenschappelijke zang. Schuberts stukken voor meerdere mannen- of vrouwenstemmen als koorliederen te omschrijven is echter niet helemaal juist, want in die tijd werden ze meestal door solisten gezongen. Er bestonden echter al amateurkoren, zoals de Gesellschaft der Musikfreunde in Wenen, die regelmatig concerten gaven, en Schuberts meerstemmige liederen kwamen daardoor vaak sneller onder de aandacht van een breder publiek dan zijn sololiederen die in besloten kring werden uitgevoerd. De muziek van de vereniging had dus de stap naar de concertzaal gezet, en Schuberts naam verscheen voor het eerst op een programma van de Musikfreunde op 25 januari 1821. Enkele van de bekendste liederen van de componist voor mannen- of vrouwenkoor met piano zijn verzameld in deze SCHUBERTIADE, waaronder de zacht deinende barcarole "Der Gondelfahrer", waarin Schubert de schittering van het maanlicht op de Venetiaanse kanalen oproept, of het "Ständchen", dat werd geschreven als een verjaardags-serenade. Een van zijn vijf zettingen van Mignons "Nur wer die Sehnsucht kennt" uit Goethes Wilhelm Meister werd geschreven voor vijfstemmig mannenkoor - een bijzonder kenmerk hier onder zijn meerstemmige liederen is dat Mignons gekwelde ziel wordt uitgedrukt door een gedifferentieerde harmonie en een geraffineerde behandeling van de tekst. Een prominente plaats onder Schuberts religieuze stukken die niet voor de kerk bestemd waren, wordt ingenomen door "Mirjams Siegesgesang", waarin het mannen- en vrouwenkoor zich uiteindelijk verenigen en het Israëlitische volk belichamen. Het koor antwoordt aan een sopraansolo als voorzanger. Dit grootschalige werk verbeeldt de uittocht van het volk Israël uit Egypte, met de profetes Mirjam aan het hoofd; haar lofzang in drie delen mondt uit in een indrukwekkende koorfuga.