SCHUBERT: WINTERREISE

Beschrijving

Toen Franz Schubert in 1827 een vriend uitnodigde voor de eerste uitvoering van zijn Winterreise, noemde hij het "een cyclus van huiveringwekkende liederen". De teksten die hij had gekozen waren van de dichter Wilhelm Müller, wiens 24 gedichten een psychodrama vormen dat begint met spijt over een verloren liefde, maar zich ontwikkelt tot een innerlijke reis waarin een naamloze dwaalgeest op zoek gaat naar antwoorden op existentiële vragen. Er is geen plot, geen gebeurtenissen in de buitenwereld: in plaats daarvan bespioneren we vluchtige emoties en gedachten. Door deze gedichten op muziek te zetten ging Schubert de confrontatie aan met zijn eigen waarschijnlijke lot: Winterreise werd voltooid in het jaar voor zijn dood in 1828, op 31-jarige leeftijd, en hij zal geweten hebben dat de syfilis die hij eind 1822 had opgelopen vaak leidde tot krankzinnigheid en verlamming, om daarna te eindigen in de dood. Met dit in het achterhoofd begrijpt men waarom Schubert zelf zei dat de cyclus hem 'meer moeite had gekost dan al mijn andere liederen'. Oorspronkelijk geschreven voor tenorstem, zijn de liederen vaak getransponeerd te horen naar andere stembereiken. Hier is de hele cyclus een kleine terts naar beneden getransponeerd, passend bij de bariton van James Rutherford. Rutherford is vooral actief als operazanger, hij is een Wagner specialist maar heeft ook een langdurige samenwerking met pianist Eugene Asti. Op BIS brachten de twee eerder een opname uit van Schuberts Schwanengesang, een uitgave die hoge waarderingen kreeg van de Duitse website klassik-heute.de en door de recensent in American Record Guide werd omschreven als 'een van de beste opnamen van deze liederen die ik heb gehoord'.